DAN NAŠEG GRADA
Tu gde se ukrštaju strane sveta i gde putevi prema istoku, koji ih povezuju, prelaze reku Dunav, kod levog pristana dunavske skele, naspram Petrovaradinske tvrđave, na mestu srednjovekovnih sela nastalo je naselje iz kojeg se razvio današnji Novi Sad. U to naselje, čije se postojanje prvi put beleži krajem sedamnaestog veka,nastanjivali su se oni koji su za vreme austrijsko-turskih ratova pratili austrijsku vojsku – graničari, trgovci, zanatlije, činovnici. U najvećem broju Srbi i Nemci, a sa njima zajedno i Mađari, Grci i Jermeni. Na plavnom području Dunava, iznad dunavskih močvara i rukavaca, na peskovitim gredama izgradili su svoje kuće, trgovine, radionice, ulice i trgove, kao icrkve za građane različitih veroispovesti.
Petrovaradinski šanac, kako se u početkuzvalonaselje, bio je grad u kojem su se održavali vašari i pijace, mesto gde se živo trgovalo, gde su pristizali brodovi, gde su građani brzo uvećavali svoja dobra. Tako su 1748. godine sakupili novac, pa od carice i kraljice Marije Terezije za 80.000 rajnskih forinti otkupili status slobodnog kraljevskog grada. U Diplomi, sa navedenimsvim pravima i obavezama, kojom je mesto postalo slobodni kraljevski grad, carica je naselju dodelila i novo ime – odlučila je da se grad nazove(latinski)Neoplanta, (mađarski)Újvidék, (nemački) Neusatz i (srpski) Novi Sad.
Diploma je izdata 1. februara 1748. godine, sa ciljem da stanovnici grada ostvare još veće bogatstvo i napredak. Gradu je pripalo glasačko pravo, pozivan je na zasedanja ugarskog(mađarskog) sabora i smatran je plemenitim. Grad je dobio i pravo da od građana ubira poreze, koji su se uplaćivali u gradsku kasu, mogao je da izdaje isprave, između ostalog, i pasoše koje su overavali gradskim pečatom u crvenom vosku, na kojem je bio grb Grada. Grb koji je tada, pre 273 godine, dobio ˗ i danas je grb Novog Sada. Na njemu su tri kule, sa zatvorenim vratima i otvorenim prozorima, sa kojih se može pucati. Ispod kula je valoviti Dunav koji preseca zelena polja,a iznad Nojev golub sa granom masline, kao simbolom mira.
Grad je na osnovu Diplome stekao prava i na prihode, kao vlastelini: pravo da ubira prihode od točenja pića, prometa mesa, proizvodnje piva i pečenja rakije, lokalnu taksu na dunavske vodenice, pravo ribarenja na Dunavu i močvarama, kao i naplaćivanje taksi na vašarima i pijacama. Gradski činovnici birani su svake druge godine, dok su građani Novog Sada bili u obavezi da slušaju gradske vlasti i pridržavaju se gradskih propisa. Tako je započeo razvoj Novog Sada, koji je do danas izrastao u drugi grad po veličini u našoj državi, u grad na koji su njegovi građani i danas ponosni!